De Oorzaak / Groote Kerk Maassluis, 18 juni 2016

Zaterdagavond 18 juni was de laatste kans om het bijzondere orgelprogramma van het Rotterdams Symfonisch Blaasorkest en organist Jan Hage te horen, ditmaal in de Groote of Nieuwe Kerk in Maassluis. Deze kerk staat bekend om zijn Garrels-orgel. Dit orgel is tussen 1730 en 1732 gebouwd door de orgelbouwer Rudolph Garrels in opdracht van Govert van Wijn, een welgestelde Maassluizenaar. In de kerk vinden al geruime tijd ieder jaar 15 orgelconcerten plaats, een ‘Open orgeldag’ en het Govert van Wijn Orgelconcours.

Hieronder vind je de foto’s van de inspeel-repetitie en ons concert op 18 juni. Ze zijn allemaal gemaakt door Krijn Kok. Mocht je meer willen weten over het project, scrol dan verder door. Onderaan vind je extra informatie over de concertreeks en de nieuwe compositie van Anton Weeren.

Concertreeks De Oorzaak

In het voorjaar van 2016 gaf het RSB een concertreeks die om verschillende redenen bijzonder was:

– we combineerden orgel en harmonieorkest, waar slechts weinig stukken voor bestaan;
– we werkten samen met de virtuoze toporganist Jan Hage, wat voor het RSB uitdagend was;

– we gaven een reeks van concerten op drie verschillende toonaangevende podia – een kans om op prachtige locaties te spelen die voor amateurs slechts bij uitzondering toegankelijk zijn;

– én we voeren daarbij een nieuwe compositie uit van onze eigen dirigent Anton Weeren:

De Oorzaak, een driedelig concert voor kerkorgel en harmonieorkest over het levens-beschouwelijke thema van de vrije wil.

De compositieopdracht is ondersteund door het Fonds Podiumkunsten, en daar zijn we best trots op! De commissie toetste de aanvraag op verschillende onderdelen en plaatste de aanvraag in categorie A. Een kort citaat uit de beoordeling:

“Zowel de instrumentele bezetting (kerkorgel als solo-instrument en harmonieorkest als begeleiding), als de toepassing van improvisatietechnieken en elementen uit de minimal music binnen het nieuwe werk, bieden volgens de commissie voldoende elementen waardoor zij een onderscheidende bijdrage aan het muziekrepertoire in Nederland verwacht.”

De compositie De Oorzaak

Als onderwerp koos Anton voor het levensbeschouwelijke thema van de vrije wil. Teksten van Spinoza en uit het Bijbelboek Genesis vormen zijn uitgangspunt. Spinoza schreef dat noch God, noch de vrije wil de enige oorzaak is van de vrije menselijke daden. God en de wil werken samen als eerste en tweede oorzaak. God als eerste, de wil als tweede ondergeschikte oorzaak. In de compositie staat het kerkorgel symbolisch voor God, terwijl het harmonieorkest de mens en zijn vrije wil verbeeldt. Die vrije wil is te horen in de manier van samenspel en daarnaast in de improvisatiemomenten die het orkest op enkele plaatsen krijgt. De toepassing van improvisatietechnieken is ongebruikelijk binnen het repertoire van harmonieorkesten. Dat geldt ook voor de toepassing van elementen uit de ‘minimal music’. De improvisatie vindt overigens plaats binnen vastgestelde kaders: een relatieve notenbalk, waarin zowel het ritme als de lijn (van hoog naar laag of andersom) zijn bepaald. De compositie bestaat uit 3 delen, die samenhangen qua spanningsopbouw, thematiek en gebruik van het materiaal: Ik ben, Kennis en Het Oordeel.

Zaterdagavond 18 juni was de laatste kans om het bijzondere orgelprogramma van het Rotterdams Symfonisch Blaasorkest en organist Jan Hage te horen, ditmaal in de Groote of Nieuwe Kerk in Maassluis!